Uit de praktijk: ruzie in de familie

De man tegenover me schat ik ongeveer vijftig. We zitten in de woonkamer van het huis waar hij en zijn broer en zus zijn groot gebracht. De laatste jaren woonde hij er samen met zijn moeder. Hij heeft nooit ergens anders gewoond. Een man zonder relatie. Na het overlijden van moeder, nu bijna anderhalf jaar geleden, is hij er blijven wonen. Dat vond hij wel logisch. Hij had immers al die jaren voor haar gezorgd en alles geregeld. Het huis, de boodschappen, het geld, alles moest hij zelf regelen. Zijn broer en zus heeft hij in die periode niet veel gezien. Het kwam allemaal op zijn schouders neer, zo vertelt hij.

Waarom ik ben uitgenodigd? Om de waarde van de woning te bepalen. In de donkere huiskamer, tussen de zware meubelstukken op versleten perzen, doet hij zijn verhaal. Dit huis ademt een eigenaardige sfeer die aansluit bij deze verstokte vrijgezel. Het gesprek gaat verder en stukje bij beetje geeft hij zijn geheim prijs. Er wordt een soort complot tegen hem gesmeed, zo is zijn overtuiging. Zijn broer, zijn zus en ook de notaris spannen samen met maar één doel; hij moet het huis uit. Op mijn vraag of er dan niets geregeld is, loopt hij weg om met een stapel paperassen terug te komen.

"Zijn broer, zijn zus en ook de notaris spannen samen met maar één doel; hij moet het huis uit"

Terwijl ik me door de lange reeks brieven van de notaris en de familie heen werk, kijkt de man me voortdurend verwachtingsvol aan. Met een bijna triomfantelijke blik van: “zie je wel” volgt hij elke bladzijde die ik om sla. Het is me snel duidelijk waar de schoen wringt. Hij heeft nooit gereageerd op verzoeken om afwikkeling van de nalatenschap. Het huis en de bankrekening op naam van moeder behoren in ieder geval tot de erfenis. Voor wat betreft de inboedel is het na zoveel jaren samen wonen niet meer duidelijk. Hoe het destijds met de erfbelasting is gegaan weet hij niet. Uit één van de brieven maak ik op dat de familie een taxateur wilde sturen om de woning nu eindelijk definitief te laten waarderen. Hij heeft nooit een reactie gegeven. De taxateur komt er wat hem betreft niet in.

Het is helder. De rapen zijn gaar en de familie heeft via de notaris een ultimatum gesteld. Er is ruzie in en om de tent. Er staat klip en klaar op welke datum de woning leeg moet worden opgeleverd zodat er een verkoop kan worden gestart. De man moet dit huis uit. Dat komt allemaal door die geldwolven en de notaris werkt er nota bene aan mee, zo zegt hij. Hij is niet van plan om te wijken, dat blijkt uit alles. Daarom moet ik de waarde vaststellen. Ik leg hem uit wat de ernst van de zaak is en dat mijn waardebepaling of taxatie hierin niet de oplossing is. Dat zijn familie echt ook recht heeft op een deel van de nalatenschap. Ik zeg hem dat er snel een gesprek moet komen met alle betrokkenen zodat hij misschien nog in staat wordt gesteld om de woning van de familie over te nemen.

De opgejaagde vrijgezel staart me wezenloos aan en ik ben er niet zeker van of hij nog wel luistert. Ik ken de notaris en stel voor om die te bellen. Misschien kan ik de familie bijstaan in een gesprek op het notariskantoor en bemiddelen tussen de man en zijn broer en zus. Hij vindt het goed. Even later loop ik de deur uit zonder dat ik de woning verder heb gezien, iets wat me niet vaak gebeurt. Terug op kantoor is één telefoontje met de notaris voldoende om te weten dat de familie er helemaal klaar mee is. Ze dulden geen enkel uitstel meer. De maat is vol. Een slecht geregelde nalatenschap. Een verdrietig, emotioneel individu dat moet opboksen tegen meer rationele, zakelijke erfgenamen. De ouders hebben het waarschijnlijk nooit zo gewild. Uit onwetendheid werd het notarieel niet goed geregeld. Ruzie in de familie is het gevolg, ik maak het als makelaar helaas nog te vaak mee.